Gdy zgubimy bądź zostaną nam skradzione dokumenty, stajemy przed dylematem - co robić? Na pewno nie można liczyć na cud, że jakoś to będzie, bo możemy gorzko tego żałować. W przypadku kradzieży przede wszystkim należy powiadomić policję. W Urzędzie Gminy lub Miasta musimy zgłosić fakt utraty dokumentu i wyrobić nowy dowód osobisty. Ta sama zasada dotyczy pozostałych dokumentów, które wystawił inny organ, np. utratę „Prawa Jazdy” zgłaszamy w Starostwie Powiatowym.

Świadomy konsument nie powinien poprzestać na tych działaniach i utratę dokumentów natychmiast zastrzec w systemie DOKUMENTY ZASTRZEŻONE. Takiej czynności możemy dokonać w każdej placówce swojego banku. Jeżeli ktoś nie posiada rachunku bankowego, powinien udać się do banku przyjmującego zastrzeżenia także od osób niebędących jego klientami. Przede wszystkim należy zastrzec dowód osobisty (także tymczasowy), paszport, prawo jazdy, książeczkę wojskową, dowód rejestracyjny, kartę stałego pobytu, karty płatnicze i inne dokumenty ze zdjęciem, na podstawie których można dokonać identyfikacji okaziciela.

Kradzież bądź zagubienie może skutkować dużymi przykrościami dla prawowitego właściciela, historia wyłudzeń pokazuje wiele sposobów wykorzystywania danych osobowych. Dokumenty wykorzystywane są głównie do wyłudzania pożyczek, wynajmowania mieszkań i hoteli, kradzieży wypożyczonego mienia ruchomego, np. samochodu, a także zakładania fikcyjnych firm do wyłudzenia kredytów, podatków etc. Jak podaje Związek Banków Polskich, dziennie notuje się nawet kilkadziesiąt prób posłużenia się cudzym lub podrobionym dokumentem. W chwili dokonania zastrzeżenia informacja o utracie dokumentów zostaje przekazana wszystkim podmiotom uczestniczącym w systemie. Ważne jest, że z tego rodzaju zabezpieczenia korzystają także operatorzy telefonii komórkowej, Poczta Polska i inne agencje. Z tego systemu mogą zrobić użytek nie tylko podmioty z sektora bankowego, ale wszystkie instytucje, które w ramach prowadzonej działalności identyfikują osoby na podstawie dokumentów umożliwiających stwierdzenie tożsamości.

Utratę dokumentów należy zastrzec w systemie nawet po upływie długiego czasu od tego zdarzenia, bo nigdy nie wiadomo, kto i w jakim czasie podszyje się pod naszą tożsamość. Trzeba zawsze mieć przygotowaną (zwłaszcza podczas wyjazdów) kopię swoich dokumentów, którą przechowujemy w bezpiecznym miejscu. Jeżeli z różnych względów nie możemy wykonać kserokopii, to wypada mieć spisane przynajmniej numery seryjne dokumentu.

Agata Gołaszewska-Horak